نقشه‌های ساختمانی تصاویر دو بعدی دقیق و کاملی از ساختمان در قالب پلان، برش و نما هستند که اطلاعات جامعی را ارائه می‌دهند اما تسلط بر نقشه خوانی برای درک این اطلاعات ضروری است. برخی از جزئیات مهمی که در نقشه‌های ساختمانی ارائه داده می‌شود، به شرح زیر است:
- موقعیت ساختمان
- جانمایی و ارتباط فضاها
- ابعاد و اندازه هر فضا
- ضخامت و ارتفاع سقف و دیوارها
- جانمایی درب و پنجره‌ها
- محل قرارگیری تاسیسات برقی و مکانیکی
- چیدمان مبلمان
- باکس پله
- تعداد و اندازه پارکینگ‌های هر واحد
- نوع و متریال مصرفی در ساختمان و غیره
بنابراین تهیه نقشه از مهم‌ترین و پایه‌ای‌ترین مراحل ساخت ساختمان برای ایجاد هماهنگی بین مهندسین طراح، ناظران و کارگران است که از بروز هرگونه ابهام در طول فرایند ساخت جلوگیری می‌کند. به عبارتی نقشه‌های ساختمانی یک زبان مشترک بین تمامی عوامل اجرایی پروژه ساختمانی هستند و تسلط بر نقشه خوانی هم یکی از مهم‌ترین مهارت‌های افرادی است که در صنعت ساختمان فعالیت می‌کنند.
انواع نقشه‌های ساختمانی
به طور کلی نقشه‌های ساختمانی به چهار دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه هر یک را توضیح می‌دهیم:
1. نقشه معماری
نقشه‌های معماری با حرف اختصاری A نمایش داده می‌شوند و شامل مشخصات دقیق و اجرایی بخش‌های مختلف ساختمان هستند. این نقشه‌ها شامل مجموعه‌ای از عناصر معماری است که جزئیات فضاهای گوناگون مانند اتاق‌ها، پذیرایی، نشیمن، آشپزخانه، حمام و همچنین دیوارها، درها و پنجره‌ها، راهروها، پله‌ها و نحوه دسترسی به این فضاها و ارتباط بین آن‌ها را نشان می‌دهند. علاوه بر این نقشه‌های معماری در سه فاز تعریف می‌شوند که در ادامه هر یک را به صورت جداگانه توضیح خواهیم داد.
نقشه‌های فاز صفر
به عنوان یک طرح مفهومی اولیه شناخته می‌شوند و یک تصویر کلی بدون جزئیات از پروژه را ارائه می‌دهند که به طراحان کمک می‌کند تا ایده‌های خود را بصری‌سازی کنند. هدف اصلی نقشه فاز صفر مشخص کردن مکان و ارتباط فضاهای مختلف پروژه به صورت دیاگرام است. قبل از ترسیم این نقشه‌ها، مطالعات جامعی درباره پروژه انجام می‌شود که شامل موارد زیر است:
- تعیین اهداف اصلی پروژه
- مطالعات مربوط به خاک محل، بررسی آب و هوا، نورگیری، دید مطلوب و نامطلوب، آلودگی صوتی، بارندگی و سایر موارد در محل پروژه
- توجه به آداب و رسوم، سبک معماری و بافت شهری منطقه
- بررسی قوانین و مقررات ساختمانی منطقه
- ارزیابی هزینه‌ها و درآمدهای احتمالی پروژه
- شناسایی نیازها و انتظارات افرادی که از پروژه استفاده خواهند کرد.
نقشه‌های فاز یک
نقشه‌های فاز یک در واقع ترسیم دقیق و طبق مقیاس نقشه‌های ساختمان و اولین گام برای تبدیل ایده‌های اولیه به طراحی قابل اجرا هستند. این نقشه‌ها، بر اساس مطالعات و بررسی‌های انجام شده در فاز صفر با مقیاس و اندازه‌های دقیق ترسیم می‌شوند تا برای کارفرما و سایر افراد قابل درک باشند و نحوه چیدمان فضاها، ظاهر بیرونی ساختمان و موقعیت آن را نشان می‌دهند.
با این حال، نقشه‌های فاز یک هنوز جزئیات کاملی ندارند و در مراحل بعدی پروژه، جزئیات بیشتری به آن‌ها اضافه می‌شود. مهم‌ترین بخش‌های نقشه‌های فاز یک به شرح زیر است:
- نقشه سایت پلان
- نقشه پلان طبقات
- نقشه برش
- نقشه نما
نقشه‌های فاز دو
نقشه‌های فاز دو معماری، مستندات کاملی هستند که تمامی جزئیات اجرایی یک ساختمان را با دقت بالا مشخص می‌کنند. این نقشه‌ها تمام جزئیات اجرایی یک پروژه ساختمانی را با دقت بالا نشان می‌دهند و شامل نقشه‌های معماری، سازه، تاسیسات مکانیکی و برقی بوده و به عنوان مبنای اصلی برای اجرای پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرند. جزئیات نقشه‌های فاز 2 شامل موارد زیر است:
- پلان فونداسیون
- پلان ستون‌ها
- پلان تیرها
- اتصالات
- نقشه‌های سقف
- دیوار برشی
- مشخصات سازه‌ای
- تاسیسات الکتریکی و مکانیکی و غیره
برای مشاهده آموزش نقشه خوانی سازه، معماری و برق و تاسیسات همراه با علائم روی لینک کلیک کنید و وارد سایت آکادمی عمران شوید.
